Heeft een man die zijn vrouw dood recht op haar erfenis of is hij onwaardig om te erven?
Een man die in een psychose zijn vrouw doodde, heeft definitief geen recht op haar erfenis. Dat volgt uit een recent gewezen arrest van de Hoge Raad. De Hoge Raad heeft geoordeeld dat er van onwaardigheid geen sprake is, maar sluit aan bij de redelijkheid en billijkheid.
Onwaardig om te erven
Een erfgenaam is onwaardig om te erven als:
- hij is veroordeeld voor het ombrengen van de erflater, dan wel een poging tot, voorbereiding van of deelneming aan het ombrengen van de erflater;
- hij is veroordeeld voor een ernstig misdrijf jegens de erflater, dan wel poging tot, voorbereiding van of deelneming aan een dergelijk misdrijf;
- bij onherroepelijke rechterlijke uitspraak is vastgesteld dat hij de erflater lasterlijk heeft beschuldigd van een misdrijf;
- hij de erflater heeft gedwongen of belet een testament op te maken; of
- hij het testament van de overledene heeft verduisterd, vernietigd of vervalst.
Casus
De strafrechter oordeelde dat de man ontoerekeningsvatbaar was toen hij in 2015 zijn vrouw doodde. Er was sprake van een psychose. Hij kreeg daarom geen celstraf, maar een tbs-maatregel opgelegd.
De vrouw heeft geen testament gemaakt en heeft geen kinderen. Dit betekent dat de man enig erfgenaam is van de vrouw. De broer van de vrouw vraagt de rechtbank om te verklaren dat de man onwaardig is om van de vrouw te erven en dat het onaanvaardbaar is dat hij erft van de vrouw die hij om het leven heeft gebracht. De rechtbank verklaart dat de man niet onwaardig is om te erven van de vrouw.
In Hoger beroep vernietigt het Hof de uitspraak van de rechtbank. Het Hof acht de echtgenoot wel onwaardig en betrekt hierin ook het EVRM.
Wat vindt de Hoge Raad hiervan?
De echtgenoot stapte daarop naar de Hoge Raad. De Hoge Raad is, anders dan het Hof, van oordeel dat de man niet onwaardig is om te erven. Hij is immers ontslagen van alle rechtsvervolging en de wet biedt dan geen ruimte voor onwaardigheid. Wel acht de Hoge Raad bijzondere omstandigheden aanwezig in deze zaak, op grond waarvan het onaanvaardbaar zou zijn dat de echtgenoot aanspraak op de erfenis kan maken. De Hoge Raad verwijst hierbij naar de regels van redelijkheid en billijkheid. Volgens de Hoge Raad heeft de man zijn vrouw op “gruwelijke wijze” om het leven gebracht. Hij heeft zich jarenlang op agressieve, grensoverschrijdende en angstwekkende wijze gedragen tegen de vrouw en familie van de vrouw. Hij heeft haar geïsoleerd van haar familie en vrienden en daarnaast waren ze ook maar kort gehuwd. Tot slot heeft de echtgenoot zich ook op zeer agressieve wijze bemoeid met de afwikkeling van de nalatenschap
Onder meer deze omstandigheden maken het volgens de Hoge Raad onaanvaardbaar dat hij aanspraak zou hebben op de nalatenschap van de vrouw”, zo luidt het eindoordeel. De Hoge Raad verwijst hierbij uitdrukkelijk naar de redelijkheid en billijkheid.
De hele uitspraak kunt u hier lezen:
- HR 6 december 2024, ECLI:NL:HR:2024:1797
Meer informatie over onwaardigheid of over het erfrecht in het algemeen
Linda Bosch is jarenlang werkzaam als erfrechtadvocaat. Voor vragen kunt u vrijblijvend contact met haar opnemen op 06-16486843 of mail naar : info@mrbosch.nl
erfrecht advocaat Alkmaar
erfrecht advocaat Zaandam
erfrecht advocaat Heerhugowaard
erfrecht advocaat Wormer
erfrecht advocaat Hoorn
erfrecht advocaat Zwaag
erfrecht advocaat Enkhuizen
erfrecht advocaat Andijk
erfrecht advocaat Bovenkarspel
erfrecht advocaat Hoogkarspel
erfrecht advocaat Edam
erfrecht advocaat Volendam
erfrecht advocaat Medemblik
erfrecht advocaat Wognum
erfrecht advocaat Waterland
erfrecht advocaat Beemster
