Legaat en erfbelasting: positie van de legataris, legaten in de erfenis en de quasi-wettelijke verdeling

Wat is een legaat?

Een legaat is een bepaling in een testament waarmee de erflater een specifiek goed, bedrag of recht nalaat aan een ander. Die ander heet de legataris. Een legaat kan bestaan uit een geldsom, een bepaald voorwerp (bijvoorbeeld een sieraad of schilderij), of zelfs een recht zoals het vruchtgebruik van een woning. Legaten staan los van de erfgenamen, een legataris is geen erfgenaam, maar heeft wel een vorderingsrecht op de nalatenschap.

Legataris en erfgenamen

Een legataris wordt door het testament aangewezen en krijgt wat daarin specifiek is vastgelegd. Erfgenamen zijn verplicht om het legaat aan de legataris af te geven. Dit kan gevolgen hebben voor de verdeling van de erfenis: wanneer er onvoldoende middelen aanwezig zijn, moeten erfgenamen soms goederen verkopen om het legaat te voldoen. Dat kan leiden tot spanningen, vooral bij grotere legaten of emotioneel beladen goederen.

Erfbelasting bij een legaat

De legataris moet erfbelasting betalen over het ontvangen legaat. Daarbij gelden andere vrijstellingen dan voor erfgenamen. Zo heeft een kind een hogere vrijstelling dan bijvoorbeeld een kleinkind of een vriend. De omvang van de erfbelasting hangt dus sterk af van de relatie tussen erflater en legataris en van de omvang van het legaat. Het is daarom belangrijk hier al bij het opstellen van een testament rekening mee te houden, zodat de last van de erfbelasting niet onverwacht zwaar uitvalt.

Legaten bij het nalatenschap

Legaten gaan voor op de verdeling van de nalatenschap. Pas nadat de legaten zijn uitgekeerd, kan de rest van de nalatenschap onder de erfgenamen worden verdeeld. Dit kan de positie van erfgenamen aanzienlijk beïnvloeden. Worden er meerdere legaten opgenomen in een testament, dan kan dit ertoe leiden dat de nalatenschap grotendeels al vastligt en er voor de erfgenamen relatief weinig overblijft.

Aandachtspunten bij legaten

Bij het opnemen van legaten in een testament is het verstandig om zorgvuldig te formuleren:

  • Welke goederen of bedragen worden precies toegewezen?
  • Hoe wordt de erfbelasting berekend en betaald?
  • Wordt het legaat verminderd als er onvoldoende middelen zijn?
  • Hoe verhoudt het legaat zich tot de overige verdeling van de erfenis?

Een duidelijke regeling voorkomt discussie en juridische procedures tussen erfgenamen en legatarissen.

Hulp nodig bij een legaat?

Overweegt u een legaat op te nemen in uw testament of wilt u weten wat de gevolgen zijn van bestaande legaten? Neem contact op met Linda Bosch, gespecialiseerd erfrechtadvocaat. Zij adviseert u over de juridische en fiscale kanten van een legaat, de erfbelasting voor de legataris en de impact op de erfenis.